İsrail-Filistin çatışması Afrika’yı ikiye böldü
Güney Afrika ve Cezayir gibi ülkeler Filistinlilerin yanında güçlü bir duruş sergiledi
Gazze Şeridi’nde devam eden İsrail-Hamas çatışması, Afrika kıtasını derinden ikiye böldü; bazı ülkeler sessiz kalmayı tercih ederken bazıları da İsrail ya da Filistin ile açıkça dayanışma gösterdi.
Kenya, Gana ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti, artan küresel kınamaya rağmen liderleri İsrail’e destek veren Afrika ülkelerinden bazıları.
Başkan William Ruto, Hamas’ın İsrail’e sürpriz saldırısını başlatmasının ardından 7 Ekim’de X dergisinde şunları yazdı: “Kenya, İsrail Devleti ile dayanışma içinde dünyanın geri kalanına katılıyor ve terörizmi ve ülkedeki masum sivillere yönelik saldırıları tartışmasız bir şekilde kınıyor.”
Ruto, “Uluslararası barış ve güvenliğe ciddi bir tehdit oluşturan terörizmin hiçbir şekilde haklı gösterilmesi mümkün değildir” diye konuştu.
Gana Dışişleri Bakanlığı 8 Ekim’de yaptığı açıklamada, ülkenin “İsrail’in var olma ve kendini savunma hakkına verdiği desteği teyit ettiğini” belirtirken aynı zamanda “İsrail hükümetine Hamas saldırılarına tepkisinde itidalli davranması” çağrısında bulundu.
Öte yandan Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa da Filistin halkına destek ve dayanışma sözü verdi.
“Burada duran hepimiz Filistin halkı için dayanışmamızın sözünü veriyoruz. Burada duruyoruz çünkü Orta Doğu’da ortaya çıkan zulümlerden derin endişe duyuyoruz” dedi iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi (ANC) partisinin Johannesburg’daki toplantısında yaptığı konuşmada.
Güney Afrika’nın farklı şehirlerindeki yüzlerce insan da İsrail’in Filistin’de devam eden işgalini kınamak için protesto gösterileri düzenledi.
Güney Afrika’daki birçok insan, İsrail işgali altındaki Filistinlilerin başına gelenlerin apartheid döneminde yaşadıklarına benzer olduğuna inandıkları için Filistin mücadelesini desteklediklerini söylüyor.
Bir diğer güçlü Afrika ülkesi olan Cezayir de İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını şiddetle kınadı ve Filistin ile dayanışmasını dile getirdi.
Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının uluslararası insani hukuku ihlal ettiğini söyleyerek endişelerini dile getirdi.
Bölünmeler sürpriz değil
Ruanda merkezli siyasi analist ve anayasa hukukçusu Louis Gitinywa, Afrika uluslarının dış politika konusunda ortak bir duruşa sahip olmaması nedeniyle İsrail-Filistin meselesinin kıtayı bölmesinin büyük bir sürpriz olmadığını söyledi.
“Afrika ülkeleri siyasi ve jeopolitik çıkarlarına göre bu konuda farklı pozisyonlar aldılar. Bu yeni bir şey değil. Devletlerin çıkarları vardır, dostları yoktur” dedi.
İsrail’le köklü ve güçlü bir tarihsel bağa sahip olan tek Afrika ülkesi Etiyopya’dır ancak mevcut duruma ilişkin tavrını henüz netleştirmiş değil.
Ekonomik açıdan güçlü iki Afrika ülkesi olan Güney Afrika ve Cezayir’in Filistin’e destek açıklamasının anlamlı olduğunu söyledi.
Güney Afrika Üniversitesi’nden profesör Lesiba Teffo, İsrail’i destekleyen bazı Afrika ülkelerinin siyasi tarih ve siyasi bilinçten yoksun olduğunu söyledi.
“İsrail’in kuruluş tarihine baktığınızda, çoğu Batı’nın çıkarı için sömürgeleştirilen ve sömürülen ülkelerden gelen bazı Afrikalı liderlerin bugün neden İsrail’e yönelik zulmü desteklediğini anlamakta zorlanacaksınız. Filistinliler bir zamanlar içinde bulundukları durumdalar” dedi.
Teffo, İsrail’i destekleyenlerden bazılarının ekonomik çıkarlarını koruduğunu, sessiz kalanların veya tarafsız duruş sergileyenlerin ise müttefiklerini üzmek istemediklerini söyledi.
“Maalesef kıtada Batı’dan gelen yabancı bağışlara bağlı olduğu için bütçeleri geçirilemeyen ve İsrail’in karşısına çıkarak Batı’ya sırt çeviremeyen bazı ülkelerimiz var” dedi.
Teffo, İsrail’i destekleyen bazı Afrikalı liderlerin Batı’nın desteğiyle göreve gelen isimler olduğunu da sözlerine ekledi.
Ruanda Üniversitesi’nden siyaset bilimci Buchanan Ismael, bazı Afrika ülkelerinin askeri teknoloji ve silah gibi konularda İsrail’e bağımlı olduğuna dikkat çekti.
“Afrika devletlerinin İsrail ile çok güçlü diplomatik ilişkileri olduğunu düşünmüyorum” dedi ve bağlarının “fırsatçı bir işbirliği” ve yardıma dayandığını da sözlerine ekledi.
AA
Yorum gönder