Beyaz süper kahramanlardan sıkıldınız mı? Marvel de öyle düşünmüş olmalı ki 60’lı yıllarda çizgi romanlarda yer alan siyahi bir süper kahraman karakterini 2018 yılının ilk aylarında piyasaya sürdü. İlk olarak 2016 yılında ‘Kaptan Amerika: İç Savaş’ filminde görülse de tek başına Kara Panter, tüm dünyada 1.35 milyar dolarlık gelir ve tüm zamanların en yüksek 9’uncu hasılatını yaparak Marvel’ın yüzünü ‘kara’ çıkarmadı.
Afrika kökenli olma sorunları ile ilgilenen ve ilk siyahi süper kahramanı olan film, bunlarla birlikte ABD merkezli bir anlayışın dışına çıkamıyor. Afro-Amerikan vurgusu bulunan filmin içerisinde CIA elbette ki yer alıyor. Ayrıca film, ABD’de başlayıp yine ABD’de sona eriyor. Bu yönüyle, siyahi bir devrim niteliği taşısa da film, merkeze yani ABD’ye nihai dönüş yapıyor. Dünyanın en gelişmiş teknolojisine sahip Wakanda, teknolojisini kendi topraklarında yaymak –merkez olmak- yerine ABD’yi tercih ederek burada sosyal yardım ve bilim merkezi kurmaya karar veriyor.
Kurşun işlemeyen ve pek çok farklı özelliği bulunan Vibranyum metali üzerine kurulan film, Marvel serilerinin bir parçası. Marvel karakterleri Kaptan Amerika’nın kalkanı ve Vision’ın sentetik vücudu Vibranyum’dan. Kurgusal Wakanda Devleti, dış dünyadan izole ve ‘klasik’ fakir Afrika devleti görüntüsü veriyor. Bu kurgu, birçok teknolojik üründe kullanılan doğal kaynakların –altın, kauçuk, koltan gibi- Afrika’yı fakirleştirirken diğerlerine yarar sağladığı gerçeğiyle de uyuşuyor.
Milyonlarca yıl önce vibranyum içeren bir göktaşı dünyaya düşer. Beş Afrika kabilesi üstünlük sağlamak için savaşırken, bir savaşçı, metalden etkilenen kalp şeklinde bir bitkiyi alarak insanüstü yetenekler kazanır ve ilk ‘Kara Panter’ olur. Kara Panter, Wakanda ulusunu oluşturmak için Jabari Kabilesi dışındaki herkesi birleştirir. Yüzyıllar boyunca, Wakandalılar, ileri teknolojiyi geliştirmek için vibranyum kullanarak ve Üçüncü Dünya Ülkesi pozu vererek kendilerini dünyadan izole eder.
Bu hikayenin ardından günümüze odaklanan filmde Kurgusal Wakanda Devleti prensi T’Challa (Kara Panter), babasının öldürülmesinin ardından devletin başına geçer. T’Challa’nın amcası istihbarat için ABD’ye gönderilir ancak ihaneti sebebiyle öldürülür. Siyahilerin gördüğü eziyet nedeniyle radikalleşen amcasının amacı Wakanda’nın gücünü kullanarak tüm ülkeleri ele geçirmektir. Babasının intikamını almak isteyen Erik Killmonger ise kuzeni T’Challa’dan tahtı almaya çalışır. Erik’in amacı sadece tahtı elde etmek değil aynı zamanda her yerde ırkçı baskı altında olan Afrikalılar için güçlü bir Wakanda imparatorluğu kurmak ve Wakanda’nın gücünü göstermektir.
Filmde T’Cahalla ve Killmonger üzerinden ikilem oluşturulur. Wakanda sahip olduğu ileri teknolojiyi açığa çıkarmalı ve diğer uluslarla paylaşmalı mı? Siyahilere eziyet eden dünya vibranyum silahıyla Wakanda’ya diz çöktürülmeli mi? Ataları gizlenerek günümüze gelen Wakanda farklı görüşlerin taht mücadelesine sahne olur. ‘Üzerinde güneş batmayacak’ bir Wakanda İmparatorluğu hayali kuran Killmonger’in siyahi olarak acı tecrübeleri olur. T’Cahalla ve diğer Wakanda ileri gelenlerini de şu sözlerle suçlar: “Burada rahat görünüyorsunuz. Dünya genelinde bize benzeyen 2 milyar insanın zor durumda. Wakanda hepsini kurtaracak güce sahip”
Öte yandan film feminist içeriğiyle de dikkat çeker. Birçok güçlü kadın karakter filmde yer alır. T’Challa’nın kız kardeşi Shuri teknoloji geliştirme konusunda son derece beceriklidir ve ekipman ve silah tasarlayan genç bir bilim insanıdır. Nakia ise hem iyi bir istihbaratçı hem de iyi bir savaşçıdır. General Okoye de gerektiğinde kendi karar verebilen bir kişiliktir. T’Challa’nın annesi Ramonda ise yine güçlü bir karakterdir. Filmin geneline bakıldığında kadınların hem beyin hem de kas gücünü etkili bir şekilde kullandığı pek çok sahnede göze çarpıyor.
KARA GÜÇ (Black Power): Kara Panter’e esin kaynağı olan ‘Kara Güç’ adını taşıyan hareket 1966 yazına kadar uzanıyor. Özgürlükten daha fazlasını arayan aktivist Stokely Carmichael, pasifizmden uzaklaşarak siyahi işbirliğine militarist işbirliğine vurgu yaptı. “Altı yıldır özgürlük diyoruz ve hiçbir şeyimiz yok. Şimdi söylemeye başlayacağımız şey: Kara Güç!” diyen Carmichael, baskın beyaz varlığını reddediyordu. Carmichael’ın ‘Kara Güç’ deklarasyonundan bir ay sonra, doğaüstü güçleri ve çevikliği ile ‘Kara Panter’, Marvel çizgi karakteri olarak ortaya çıktı.
Benzer filmler
Africa Paradis – 2006
The African Storm – 2017
Black Panther: Wakanda Forever – 2022
FİLMİN KÜNYESİ
Menşei: ABD
IMDB: 7.4
Yönetmen: Ryan Coogler
Oyuncular: Chadwick Boseman, Michael B. Jordan, Lupita Nyong’o, Danai Gurira, Martin Freeman, Daniel Kaluuya, Letitia Wright, Winston Duke, Angela Bassett, Forest Whitaker, Andy Serkis.
Gösterim Tarihi: 16 Şubat 2018
Dil: Svahili, Nama, İngilizce, Xhosa, Korece
Bütçe: 200 milyon dolar
Tür: Aksiyon, Macera, Bilim Kurgu
Süre: 134 dakika
Dr. Mehmet Baydemir
Araştırmacı – Yazar